De FAN-test is een type test dat veel wordt gebruikt om te helpen bij de diagnose van auto-immuunziekten, voornamelijk systemische lupus erythematosus (SLE). Deze test is dus bedoeld om de aanwezigheid van auto-antilichamen in het bloed te detecteren, dit zijn antilichamen die door het lichaam worden aangemaakt en die de cellen en weefsels zelf aanvallen.
Deze test is gebaseerd op het fluorescentiepatroon van de antilichamen, waardoor het onder de microscoop kan worden bekeken en kan helpen bij de diagnose van verschillende ziekten. Hoewel het normaal is om een laag ANA-testresultaat te hebben, kan dit, als dit aantal erg hoog is, betekenen dat er een auto-immuunziekte is, die zo snel mogelijk moet worden geïdentificeerd en behandeld om de symptomen te verlichten.
Waar is het voor
Dit FAN-examen kan helpen bij het diagnosticeren van auto-immuunziekten zoals:
- Lupus , een auto-immuunziekte die wordt gekenmerkt door bijvoorbeeld het opblazen van de gewrichten, huid, ogen en nieren;
- Reumatoïde artritis , waarbij pijn, roodheid en zwelling van de gewrichten optreedt. Hier leest u hoe u reumatoïde artritis kunt identificeren;
- Juveniele idiopathische artritis , waarbij er een ontsteking is van een of meer gewrichten bij kinderen;
- Auto-immuun hepatitis , waarbij de aanwezigheid van auto-antilichamen een ontsteking in de lever veroorzaakt. Ken de belangrijkste symptomen van auto-immuunhepatitis;
- Sclerodermie , een auto-immuunziekte die wordt gekenmerkt door een verhoogde productie van collageen, waardoor de huid en gewrichten verharden;
- Dermatomyositis , een ontstekingsziekte die wordt gekenmerkt door spierzwakte en dermatologische laesies. Meer informatie over dermatomyositis;
- Het syndroom van Sjögren , dat wordt gekenmerkt door ontsteking van verschillende klieren in het lichaam, met bijvoorbeeld droge ogen en mond tot gevolg. Hier leest u hoe u de symptomen van het syndroom van Sjögren kunt herkennen.
Over het algemeen kan de arts deze ziekten wantrouwen als de persoon symptomen heeft die lang duren voordat ze verdwijnen, zoals rode vlekken op het lichaam, zwelling, constante pijn in de gewrichten, overmatige vermoeidheid of lichte koorts.
Hoe het examen is gedaan
Deze test is heel eenvoudig, er hoeft slechts een kleine hoeveelheid bloed te worden verwijderd door een getrainde professional, die voor analyse naar het laboratorium wordt gestuurd.
Bloedafname gebeurt meestal in het ziekenhuis, maar kan ook in gespecialiseerde klinieken, zowel voor volwassenen als voor kinderen. In het geval van baby's wordt de verzameling meestal gedaan met een kleine steek in de voet, zonder dat de naald nodig is.
In het laboratorium wordt het onderzoek gedaan door een fluorescerende kleurstof toe te voegen die is gemarkeerd met de antilichamen die in het monster moeten worden geïdentificeerd. Vervolgens wordt het bloed met de gelabelde kleurstof in een container geplaatst die een cultuur van menselijke cellen bevat die bekend staat als Hep-2-cellen, waardoor een duidelijke visualisatie van verschillende celstructuren en fasen van de celcyclus mogelijk is. Het is dus mogelijk om de diagnose te stellen, aangezien deze wordt gemaakt op basis van het fluorescentiepatroon dat door de microscoop wordt waargenomen.
Welke voorbereiding is nodig
Er is geen speciale voorbereiding op het FAN-examen, het wordt alleen aanbevolen om de arts te informeren over de gebruikte medicatie en mogelijke gezondheidsproblemen.
Wat de resultaten betekenen
Bij gezonde mensen is de FAN-test meestal negatief of niet-reactief, met waarden als 1/40, 1/80 of 1/160. Dit betekent echter niet dat wanneer het negatief is, er geen auto-immuunziekte is. Dus zelfs als het negatief is, en volgens de gepresenteerde symptomen, kan de arts andere tests bestellen om te bevestigen dat het geen auto-immuunziekte is.
Als het resultaat positief is, of reagens, vertoont het gewoonlijk waarden van 1/320, 1/640 of 1/1280. Daarnaast is er ook het positiviteitspatroon dat is gebaseerd op de fluorescentie die onder de microscoop wordt waargenomen, dat helpt om het type ziekte beter te onderscheiden en dat kan omvatten:
- Homogene nucleaire : kan wijzen op de aanwezigheid van lupus, reumatoïde artritis of juveniele idiopathische artritis, afhankelijk van het geïdentificeerde antilichaam. Als de aanwezigheid van anti-DNA-, anti-chromatine- en anti-histon-antilichamen wordt geïdentificeerd, duidt dit op lupus;
- Nucleair gestippeld centromeer : het is meestal een aanwijzing voor sclerodermie;
- Fijn gespikkeld nucleair : duidt meestal op het syndroom van Sjögren of lupus, afhankelijk van het geïdentificeerde antilichaam;
- Nucleair gespikkeld dik : lupus, reumatoïde artritis of systemische sclerose volgens de geïdentificeerde antilichamen;
- Fijn gestippeld cytoplasmatisch : kan polymyositis of dermatomyositis zijn;
- Continu kernmembraan : kan duiden op auto-immuunhepatitis of lupus;
- Gestippelde kern : meestal een teken van systemische sclerose.
Deze resultaten moeten altijd door een arts worden geïnterpreteerd en geëvalueerd en in bijna alle gevallen zijn verdere tests nodig voordat de diagnose wordt bevestigd.