Auto-immuun-encefalitis is een ontsteking van de hersenen die ontstaat wanneer het immuunsysteem de hersencellen zelf aanvalt, hun functioneren nadelig beïnvloedt en symptomen veroorzaakt zoals tintelingen in het lichaam, visuele veranderingen, toevallen of agitatie, die al dan niet gevolgen kunnen hebben.
Deze ziekte is zeldzaam en kan mensen van alle leeftijden treffen. Er zijn verschillende soorten auto-immuun encefalitis, aangezien ze afhankelijk zijn van het type antilichaam dat de cellen en het getroffen gebied van de hersenen aanvalt, met als belangrijkste voorbeelden anti-NMDA encefalitis, acute verspreide encefalitis of limbische encefalitis, die bijvoorbeeld kan ontstaan als gevolg van een neoplasma, na infecties of zonder duidelijke oorzaak.
Hoewel auto-immuun-encefalopathie geen specifieke remedie kent, kan het worden behandeld met het gebruik van bepaalde medicijnen, zoals anticonvulsiva, corticosteroïden of immunosuppressiva, die de symptomen verlichten, ontstekingen verminderen en alle hersenfuncties helpen herstellen.
Belangrijkste symptomen
Aangezien auto-immuun-encefalitis de werking van de hersenen beïnvloedt, variëren de symptomen afhankelijk van het getroffen gebied. De meest voorkomende symptomen zijn onder meer:
- Zwakte of veranderingen in gevoeligheid in verschillende delen van het lichaam;
- Verlies van evenwicht;
- Moeite met spreken;
- Onvrijwillige bewegingen;
- Visusveranderingen, zoals wazig zien;
- Moeilijkheden om te begrijpen en geheugenveranderingen;
- Veranderingen in smaak;
- Slaapproblemen en frequente opwinding;
- Veranderingen in stemming of persoonlijkheid.
Wanneer de communicatie tussen neuronen ernstig wordt aangetast, kunnen ze bovendien ook optreden als hallucinaties, wanen of paranoïde gedachten.
Bij sommige gevallen van auto-immuun encefalitis kan dus een verkeerde diagnose worden gesteld, zoals bij een psychiatrische stoornis van het type schizofrenie of bipolaire stoornis. Wanneer dit gebeurt, wordt de behandeling niet goed uitgevoerd en kunnen de symptomen na verloop van tijd verergeren of geen tekenen van significante verbetering vertonen.
Hoe de diagnose wordt gesteld
Om de juiste diagnose van deze ziekte te stellen, is het belangrijk om een neuroloog te raadplegen, want naast het beoordelen van de symptomen is het ook belangrijk om andere diagnostische tests uit te voeren, zoals cerebrospinale vloeistofanalyse, magnetische resonantiebeeldvorming of elektro-encefalogram om hersenlaesies te detecteren die wijzen op het bestaan van auto-immuun encefalitis.
Bloedonderzoek kan ook worden gedaan om te bepalen of er antilichamen zijn die dit soort veranderingen kunnen veroorzaken. Enkele van de belangrijkste auto-antilichamen zijn bijvoorbeeld anti-NMDAR, anti-VGKC of anti-GlyR, specifiek voor elk type encefalitis.
Om auto-immuun-encefalitis te onderzoeken, moet de arts bovendien ook andere, vaker voorkomende oorzaken van hersenontsteking, zoals virale of bacteriële infecties, uitsluiten.
Hoe de behandeling is uitgevoerd
De behandeling van auto-immuun encefalitis wordt gestart met een of meer van de volgende soorten behandelingen:
- Gebruik van corticosteroïden , zoals prednison of hydrocortison, om de reactie van het immuunsysteem te verminderen;
- Gebruik van immunosuppressiva , zoals rituximab of cyclofosfamide, voor een krachtigere vermindering van de werking van het immuunsysteem;
- Plasmaferese , om het bloed te filteren en overtollige antilichamen te verwijderen die de ziekte veroorzaken;
- Immunoglobuline-injecties , omdat het de binding van schadelijke antilichamen aan hersencellen vervangt;
- Verwijdering van tumoren die de bron kunnen zijn van de antilichamen die encefalitis veroorzaken.
Medicijnen kunnen ook nodig zijn om symptomen zoals anticonvulsiva of anxiolytica te verminderen.
Bovendien is het belangrijk dat de persoon met auto-immuun-encefalitis revalidatie ondergaat, en er kan behoefte zijn aan fysiotherapie, ergotherapie of psychiatrische controle om de symptomen te verminderen en mogelijke gevolgen te verminderen.
Wat kan encefalitis veroorzaken
De specifieke oorzaak van dit type encefalitis is nog niet bekend en komt in veel gevallen voor bij gezonde mensen. Er wordt ook aangenomen dat auto-antilichamen kunnen ontstaan na sommige soorten infectie, door bacteriën of virussen, wat kan leiden tot de productie van ongeschikte antilichamen.
Auto-immuun-encefalitis kan echter ook optreden als een van de manifestaties van een tumor op afstand, zoals bijvoorbeeld long- of baarmoederkanker, wat paraneoplastisch syndroom wordt genoemd. Daarom is het in aanwezigheid van auto-immuun encefalitis noodzakelijk om de aanwezigheid van kanker te onderzoeken.