Bijwerkingen die kunnen optreden tijdens de behandeling met corticosteroïden zijn frequent en kunnen mild en omkeerbaar zijn, verdwijnen wanneer het geneesmiddel wordt gestopt, of onomkeerbaar, en deze effecten zullen evenredig zijn met de duur van de behandeling en de frequentie van toediening.
Enkele van de meest voorkomende bijwerkingen die tijdens de behandeling kunnen optreden, zijn:
1. Gewichtstoename
Tijdens de behandeling met corticosteroïden kunnen sommige mensen gewichtstoename ervaren, aangezien dit medicijn kan leiden tot herverdeling van lichaamsvet, zoals gebeurt bij het syndroom van Cushing, samen met verlies van vetweefsel in de armen en benen. Bovendien kan er een toename zijn van de eetlust en het vasthouden van vocht, wat ook kan bijdragen aan gewichtstoename. Zie hoe u het syndroom van Cushing behandelt.
2. Veranderingen in de huid
Het gebruik van overtollige corticosteroïden remt fibroblasten en vermindert de vorming van collageen, wat kan leiden tot de vorming van rode strepen op de huid, die zeer uitgesproken en breed zijn op de buik, dijen, borsten en armen. Bovendien wordt de huid dunner en kwetsbaarder en kunnen telangiëctasieën, blauwe plekken, striae en slechte wondgenezing optreden.
3. Diabetes en hoge bloeddruk
Het gebruik van corticosteroïden vergroot de kans op diabetes bij mensen die hier vatbaar voor zijn, omdat het leidt tot een afname van de glucoseopname. Diabetes verdwijnt meestal als u stopt met het gebruik van het medicijn en blijft alleen bestaan als mensen een genetische aanleg voor de ziekte hebben.
Bovendien kan er ook een verhoging van de bloeddruk zijn, aangezien natriumretentie in het lichaam vaak voorkomt en ook een verhoging van het totale cholesterol.
4. Botbreekbaarheid
Langdurig gebruik van corticosteroïden kan een afname van het aantal en de activiteit van osteoblasten en een toename van osteoclasten, verminderde calciumabsorptie en verhoogde urinaire excretie veroorzaken, waardoor botten zwakker worden en gevoeliger voor osteoporose en terugkerende fracturen.
5. Veranderingen in de maag en darmen
Het gebruik van corticosteroïden kan leiden tot symptomen als brandend maagzuur, reflux en buikpijn en kan ontstaan bij gebruik van deze middelen gedurende enkele dagen of gelijktijdig met ontstekingsremmende middelen, zoals bijvoorbeeld ibuprofen. Bovendien kunnen maagzweren ontstaan.
6. Meest voorkomende infecties
Mensen die ten minste 20 mg prednison per dag innemen, lopen een hoger risico op het ontwikkelen van infecties, aangezien behandeling met deze geneesmiddelen het immuunsysteem verzwakt, waardoor het lichaam vatbaarder wordt voor infecties door atypische micro-organismen en opportunistische infecties veroorzaakt door schimmels, bacteriën, virussen en parasieten, die ernstige verspreide infecties kunnen veroorzaken.
7. Visieproblemen
Het gebruik van corticosteroïden kan leiden tot veranderingen in de ogen, zoals de ontwikkeling van cataract en glaucoom, waardoor de moeilijkheid bij het zien kan toenemen, vooral bij ouderen. Daarom moet iedereen die in de familie glaucoom heeft of heeft gehad, regelmatig op oogdruk worden getest tijdens het gebruik van corticosteroïden.
8. Prikkelbaarheid en slapeloosheid
Er kunnen momenten van euforie optreden, waaronder momenten van prikkelbaarheid, nervositeit, het verlangen om te huilen, slaapproblemen en in sommige gevallen kan het depressie veroorzaken, naast geheugenverlies en verminderde concentratie.
Effecten van corticosteroïden tijdens de zwangerschap
Corticosteroïden kunnen tijdens de zwangerschap worden gebruikt op advies van de verloskundige, omdat het risico op veranderingen in de ontwikkeling van de baby wordt verminderd.
In de eerste 3 maanden van de zwangerschap is er echter een grotere kans op veranderingen in de mond van de baby, zoals een gespleten gehemelte, vroeggeboorte of een baby met een laag gewicht. Hoge doses kunnen leiden tot een langzame groei van de baby in de baarmoeder en de kans op vroeggeboorte vergroten.
Effecten van corticosteroïden op baby's en kinderen
Het gebruik van corticosteroïden door baby's en kinderen kan leiden tot groeiachterstand, vanwege de verminderde opname van calcium door de darm en een anti-anabool en katabool effect op eiwitten in perifere weefsels.